روز بیست و پنجم ذی قعده، روز دَحوُالارض است. یعنی روزی است که زمین از زیر خانه خدا [کعبه معظمه] پهن و فراخ گردید.
نخستین مکانی که از زمین آفریده شد، خانه خدا بود و بدین جهت مکه معظمه را که کعبه در آن قرار دارد، "ام القری" می گویند و آن گاه، از زیر آن، سایر بخش های زمین گسترش پیدا کرد و به شکل و هیأت بعدی درآمد.(1)
در روایات متعددی آمده است که دربیست و پنجم ذی قعده، کعبه نصب گردید، زمین گسترده شد، آدم(ع) هبوط کرد، ابراهیم خلیل(ع) و عیسی مسیح(ع) متولد شدند و رحمت خدا پخش گردید.(2)
اما اعمال عبادی در شب و روز دحو الارض بدین قرار است:
1- امیرمؤمنان(ع) فرمود: نخستین رحمتی که از آسمان بر زمین فرود آمد، در بیست و پنجم ذی قعده بود. کسی که این روز را روزه گرفته و شبش را به عبادت بایستد، ثواب عبادت صد ساله را که روزش را روزه و شبش را در عبادت باشد، خواهد داشت. هر گروهی که در این روز برای ذکر پروردگارشان گرد هم آیند، پراکنده نمی گردند مگر این که خواسته آنان داده شود. در این روز، یک میلیون رحمت نازل می شود که نود و نه درصد آن برای ذاکرین و روزه داران این روز و عبادت کنندگان این شب خواهد بود.(3)
2- امام رضا(ع) در حدیثی فرمود: و فی خمسة و عشرین من ذی القعدة وضع الله البیت، و هو اوّل رحمة وضعت علی وجه الأرض فجعله الله عزّوجلّ مثابة للنّاس و أمناً.(4)
یعنی: خداوند سبحان در بیست و پنجم ذی قعده کعبه را بنا نهاد و آن نخستین رحمتی است که در روی زمین قرار داده شد. پس آن را خدای سبحان، محل گردهمآیی و خانه امنی برای مردم قرار داد.
3- حسن بن وشاء گفت: من در کودکی به همراه پدرم در شنبه بیست و پنجم ذی قعده به محضر امام رضا(ع) رسیدیم و آن حضرت به ما فرمود: شب بیست و پنجم ذی قعده، شبی است که حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) در آن متولد شدند و در این شب، زمین از زیر کعبه پهن و گسترده گردید. پس هر کسی در روز آن، روزه بگیرد، همانند کسی است که شصت ماه را روزه گرفته باشد.(5)
4- عبدالله بن مسعود از پیامبر(ص) روایت کرد، که آن حضرت فرمود: و انزل الله الرّحمة لخمس لیال بقین من ذی القعدة، فمن صام ذلک الیوم کان له کصوم سبعین سنة.(6)
یعنی: خداوند متعال، رحمت واسعه خویش را در پنج شب مانده به آخر ذی قعده [یعنی در 25 ذی قعده] نازل نمود. پس هر کسی آن روز را روزه بگیرد، اجر و پاداش وی همانند کسی است که هفتاد سال را روزه گرفته باشد.
5- خواندن دو رکعت نماز در پیش از ظهر، که در هر رکعت، یک بار سوره حمد و پس از آن پنج بار سوره والشمس (سوره 91) و پنج بار سوره والضحی (سوره 93) قرائت گردد. پس از سلام نماز، بگوید: لا حول و لا قوة الاّ بالله العلی العظیم.
سپس این دعا را بخواند: یا مقیل العثرات، اَقِلنی عَثرتی، یا مجیب الدّعوات، اَجِب دَعوَتی …(7)
6- خواندن دعای: أللهم داحِیَ الکعبة و فالِقِ الحبّة و صارف اللزبة …(8)
به هر روی، این شب و روز بزرگ، یک فرصت بزرگی است برای آنانی که می خواهند با شکر و طاعت خود در درگاه پروردگار متعال قربت و رضایت وی را برای خویش جلب و رابطه خود را با عالم معنی مستحکم نمایند.
7- زیارت ثامن الحجج، حضرت امام علی بن موسی الرضا(ع) در این روز، ثواب فراوانی دارد.(9)
----------
1- وقایع الأیام ، ص 101
2- المراقبات ، ص 374
3- الاقبال بالاعمال الحسنة ، ج2، ص 26
4- روضة الواعظین ، ص 351
5- الاقبال بالاعمال الحسنة، ج2، ص 24
6- همان، ص 27
7- المراقبات، ص 374
8- الاقبال بالاعمال الحسنة، ج2، ص 27
9- وقایع الایام، ص 102
