شب پانزدهم شعبان از شب های با فضیلت سال است و پس از شب قدر، افضل لیالی است و خداوند سبحان این شب را به بندگانش ارزانی داشت، تا روح و روان خویش را پالایش و گذشته ناپسند خویش را جبران و اصلاح کنند.
این شب مبارک هم فضیلت ذاتی دارد و هم فضیلت عرضی . فضیلت ذاتی آن این است که خداوند متعال پس از شب قدر آن را افضل شب ها قرار داده و مخصوص عبادت بندگانش نموده است . اما فضیلت عرضی آن این است که در چنین شب مبارکی منجی عالم بشریت ، آخرین حجت خدا در کره ارض ، حضرت مهدی امام منتظر (ع) دیده به جهان گشود و وعده خدای بزرگ و انبیای عظام را تحقق بخشید.
امام جعفرصادق(ع) فرمود: از پدرم امام محمدباقر(ع) درباره فضیلت شب نیمه شعبان پرسیده شد و آن حضرت در پاسخ فرمود: این شب، پس از شب قدر، افضل شب ها است. در این شب، خداوند سبحان فضل خویش را بر بندگانش عطا می کند و به کَرَم خویش، آنان را می آمرزد. پس تلاش و کوشش کنید در این شب برای تقرب به خدا، زیرا خداوند سبحان بر خودش لازم دانسته است که هر کسی از وی حاجتی خواهد، وی را رد نکند و حاجتش را اجابت نماید، مگر آن که معصیتی را از وی بخواهد.شب نیمه شعبان، شبی است که خداوند متعال آن را در ازای شب قدر که برای پیامبر(ص) قرار داده بود، برای ما اهل بیت(ع) قرار داده است. پس تلاش کنید در نیایش و ستایش پروردگار متعال، زیرا هر کسی در این شب، صد بار تسبیح ]سبحان الله[، صد بار حمد ]الحمدالله[، صد بار تکبیر ]الله اکبر[ و صد بار تهلیل ]لا اله الا الله[ خواند، خداوند سبحان تمام گناهان گذشته اش را می آمرزد و حاجت های دنیا و آخرتش را برآورده می کند. چه حوائجی که از خدا بخواهد و چه حاجت هایی که از خدا نخواهد ولی به آن ها یاز داشته باشد، خداوند سبحان تفضّلاً تمامی حاجت هایش را برآورده می کند.(1)
به هر روی، این شب عزیز و شریف، شب مغتنمی برای بندگان و صالحان است و از آن می توانند بهره های وافر یابند.
در این جا به برخی از اعمال عبادی این شب بزرگ اشاره می کنیم:
1- غسل
غسل شب نیمه شعبان، موجب تخفیف گناهان می شود.
2- احیای شب
زنده نگه داشتن شب نیمه شعبان و بیدار ماندن در آن و پرداختن به نماز، دعا و استغفار، چنان که امام زین العابدین(ع) انجام می دادند.
3- زیارت امام حسین(ع)
زیارت امام حسین(ع) افضل اعمال شب نیمه شعبان و موجب آمرزش گناهان است.
4- بیتوته در کربلا
اگر ممکن باشد، انسان در این شب، در کربلا حضور یابد و در کنار مرقد مطهر امام حسین(ع) بیتوته کند و هزار بار سوره توحید، هزار بار استغفار، هزار بار "الحمدلله" بگوید. پس از آن چهار رکعت نماز کند و در هر رکعتی هزار بار آیة الکرسی را قرائت کند.
5- خواندن دعا
دعاهای زیادی برای این شب وارد شد. از جمله دعای: اللّهُمَّ بِحَقّ لَیْلَتِنا هذه و مولودها و ...
6- خواندن دعای کمیل
7- نماز جعفر طیار
8-تسبیح و تحمید الهی و تکبیر و تهلیل
9- خواندن نماز
برای این شب، نمازهای گوناگونی ذکر گردیده است.
10- روزه گرفتن در روز نیمه شعبان
برای اطلاع بیشتر به کتاب های: الاقبال بالأعمال الحسنه (سید بن طاووس)، ج3، ص 312؛ وقایع الایام (شیخ عباس قمی)، ص 343؛ مفاتیح الجنان (شیخ عباس قمی)، اعمال شب نیمه شعبان؛ ترجمه المراقبات (میرزا جواد ملکی تبریزی)، ص 172؛ المزار (شیخ مفید)، ص 42؛ الأمالی (شیخ طوسی)، ص 297؛ المزار (محمد بن مشهدی)، ص 347 و ص 403؛ بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج 11، ص 32 و ج 88، ص 123 و ج 49، ص 85 و ص 90 مراجعه کنید.
1- الاقبال بالاعمال الحسنة، ج3، ص 314
2- مفاتیح الجنان، فصل دوم، فضیلت و اعمال ماه شعبان, ص 336